Lamento – Remco Campert
vanaf moment één dat ik het hoorde kwam dit gedicht bij mij binnen. je zou het kunnen afdoen als een taalexperiment ooit in opdracht geschreven om samen met een jazzensemble uit te voeren. al die afgebroken zinnen en het eindeloos laten terugkeren van het woord “altijd”. je kunt er zo overheen lezen. maar het gedicht is veel te goed om enkel in-dienst-van ingezet te worden.
hoe kom je tot de beslissing om 27x het woord “altijd” te gebruiken? geen varianten. probeer daar maar eens als dichter mee weg te komen. Remco Campert lukt dat glansrijk. hier vind je zijn muzikaliteit terug. zonder die muzikaliteit lukt het niet. en weer is er zijn nooit falende timing, zijn dosering, het weglaten, maar ook het talent om op koers te blijven met wat hij uiteindelijk wil zeggen.
in eerste instantie geeft het zorgeloze de toon aan, de tijd die zonder einde lijkt:
“in de middag in de zomer in de lucht”.
maar ergens voel je dat de dichter ook nu al beter weet. het gedicht staat in de verleden tijd, waarom? en daarnaast is er het voortdurende “hier nu”, een tegenwoordige tijd.
er schuurt iets.
en dan in de laatste 3 coupletten sluipt het woord “nooit” het gedicht binnen en wordt duidelijk waar naartoe gewerkt is. in het laatste couplet is “altijd” volledig verdwenen. 11x “nooit” heeft het overgenomen. opeens staat er de regel
“dat nooit vorst dat geen ijs ooit het water”
het is koud geworden. de laatste 4 woorden luiden:
“dat je nooit meer”
een diepe melancholie rest.
Lamento heb ik evenals Licht van mijn leven in 2015 op muziek gezet. het water op de achtergrond is de Middellandse Zee bij Théoule-sur-Mer, gefilmd vanaf de Pointe de l’Aiguille. voor mij heeft Remco Campert qua toon altijd behoord tot de scene van de Franse filmers als Éric Rohmer, François Truffaut of Jean-Luc Godard. hun lichtheid, schijnbare achteloosheid, moeiteloosheid en coolheid, dat is er allemaal ook bij Remco.
Remco Campert 1929 – 2022 |
